Offbeat
6 સદી જૂની મહામારીની હજુ પણ અસર, એક નહીં પણ અનેક બીમારીઓ સાથે જોવા મળ્યો સંબંધ, વૈજ્ઞાનિકનું વિચિત્ર સં
શું આજની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ માટે આપણો માનવ ઇતિહાસ જવાબદાર છે? એક નવા રિસર્ચ પરથી આ કેસ હોવાનું જણાય છે. આ વિચિત્ર સંશોધનમાં વૈજ્ઞાનિકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે 6 સદીઓ પહેલા માનવીઓમાં ફેલાયેલી બ્લેક ડેથ નામની મહામારીનો સંબંધ આજે માનવીના મોંમાં રહેતા સૂક્ષ્મ જીવો સાથે છે. સ્થૂળતા, હૃદયરોગ, માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ જેવા આજે ઘણા રોગો માટે આ જીવો જવાબદાર છે.
બ્લેક ડેથ નામની મહામારી 14મી સદીમાં આખી દુનિયામાં ફેલાઈ ગઈ હતી. આને બીજી પ્લેગ મહામારી પણ કહેવામાં આવે છે. જેના કારણે યુરોપમાં 30 થી 60 ટકા વસ્તી નાશ પામી હતી. પેન સ્ટેટ અને એડિલેડ યુનિવર્સિટી દ્વારા કરવામાં આવેલા સંશોધનમાં વિચિત્ર પરિણામ સામે આવ્યું છે કે ત્યારથી, મનુષ્યના બદલાયેલા આહાર અને સ્વચ્છતાની આદતોએ મૌખિક જંતુઓ એટલે કે માઇક્રોબાયોમની દુનિયાને બદલી નાખી છે, જેના કારણે ઘણા પ્રકારની સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ છે.
આજના સુક્ષ્મસજીવો ઘણા રોગો સાથે જોડાયેલા છે જેમ કે સ્થૂળતા, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગ, ખરાબ માનસિક સ્વાસ્થ્ય વગેરે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ નાના જીવોના સમુદાયો કેવી રીતે ઉદભવે છે તે જાણવાથી આ રોગોને સમજવા અને તેનો સામનો કરવામાં મદદ મળશે. આ માટે, વૈજ્ઞાનિકોએ વૃદ્ધ માણસોના મોંના માઇક્રોબાયોમનો અભ્યાસ કર્યો.સંશોધકોએ 2000 બીસી અને 1853 એડી વચ્ચે ઈંગ્લેન્ડ અને સ્કોટલેન્ડમાં 27 સ્થળોએ મળી આવેલા માનવ હાડપિંજરના દાંતની તપાસ કરી, જેના પરિણામો નેચર માઇક્રોબાયોમમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. તેઓએ 954 માઇક્રોસ્કોપિક પ્રજાતિઓને ઓળખી અને તેમને બે બેક્ટેરિયાના જૂથોમાં વિભાજિત કર્યા. એક જૂથમાં આધુનિક માનવીઓના મોંમાં વધુ બેક્ટેરિયા હતા અને બીજામાં ઔદ્યોગિક યુગના તંદુરસ્ત માનવીઓમાં.
સંશોધકોએ તમામ પ્રાચીન માનવીઓના ડીએનએનું વિશ્લેષણ કર્યું અને જાણવા મળ્યું કે બે પ્રકારના બેક્ટેરિયલ સમુદાયો વચ્ચે ઓછામાં ઓછો 11 ટકાનો તફાવત હતો. આ તફાવત બ્લેક ડેથ પ્લેગ યુગ પહેલા આધુનિક માનવીઓ અને મનુષ્યોના આહાર સાથે પણ સંબંધિત હતો. અને આધુનિક મનુષ્યોના માઇક્રોબાયોમમાં રહેલા બેક્ટેરિયા પ્રાચીન લોકોમાં હાજર ન હતા. અને આજની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ માટે આ બેક્ટેરિયા મોટાભાગે જવાબદાર છે.