Editorial
CJIની મોટી જાહેરાત, કાયદા મંત્રીએ કહ્યું- તારીખ પછી તારીખનું કલ્ચર બદલાશે ??
મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડે જિલ્લા ન્યાયતંત્રની પરિષદમાં કેસોની પેન્ડન્સી ઘટાડવા માટે એક નવી યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. યોજના હેઠળ પેન્ડિંગ કેસોની સુનાવણી ત્રણ તબક્કામાં થશે. તેમણે અદાલતોને મહિલા-મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. તે જ સમયે, કાયદા પ્રધાન અર્જુન રામ મેઘવાલે કોન્ફરન્સમાં ન્યાયની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા અને તારીખ પછી તારીખની જૂની સંસ્કૃતિ બદલવાનું સૂચન કર્યું હતું.ચીફ જસ્ટિસ (CJI) DY ચંદ્રચુડે રવિવારે ભારત મંડપમ ખાતે આયોજિત જિલ્લા ન્યાયતંત્રની રાષ્ટ્રીય પરિષદને સંબોધિત કરી હતી. આ દરમિયાન તેમણે કહ્યું કે પેન્ડિંગ કેસોની સંખ્યા ઘટાડવા માટે એક નક્કર યોજના બનાવવામાં આવી છે.તેમણે કહ્યું કે આ યોજનાના ત્રણ મુખ્ય તબક્કા છે. પ્રથમ તબક્કામાં જિલ્લા સ્તરે બાબતોનું સંચાલન કરવા માટે સમિતિઓની રચના કરવામાં આવશે. આ સમિતિઓ પડતર કેસ અને રેકોર્ડની સ્થિતિની તપાસ કરશે. બીજા તબક્કામાં 10 થી 30 વર્ષથી વધુ સમયથી પેન્ડિંગ એવા કેસોનો નિકાલ કરવામાં આવશે. ત્રીજા તબક્કામાં, જાન્યુઆરી 2025 થી જૂન 2025 સુધી દસ વર્ષથી વધુ સમયથી પેન્ડિંગ કેસોની સુનાવણી કરવામાં આવશે. આ માટે વિવિધ તકનીકો અને ડેટા મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમની આવશ્યકતા રહેશે કેસોની પેન્ડન્સી સાથે વ્યવહાર કરવા માટેના અન્ય પગલાંઓમાં વિવાદ ઉકેલવાની પહેલનો સમાવેશ થાય છે.
તાજેતરમાં, સર્વોચ્ચ અદાલતે પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રીય લોક અદાલત યોજી હતી, જેમાં 1,000 થી વધુ કેસોનો ઉકેલ આવ્યો હતો.ચીફ જસ્ટિસે વધુમાં કહ્યું કે, આપણે એ પરિસ્થિતિને બદલવી પડશે કે આપણી જિલ્લા અદાલતોમાં માત્ર 6.7 ટકા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જ મહિલા-મૈત્રીપૂર્ણ છે. આજના સમયમાં જ્યારે કેટલાક રાજ્યોમાં 60 ટકાથી 70 ટકા મહિલાઓની ભરતી થાય છે, શું આ સ્વીકાર્ય છે? અમારી પ્રાથમિકતા કોર્ટ સુધી પહોંચવાની છે પહોંચ વધારવી જોઈએ. આ માટે અમે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું ઓડિટ કરીશું, અદાલતોમાં તબીબી સુવિધાઓ વગેરે સ્થાપિત કરીશું અને ઈ-સેવા કેન્દ્રો અને વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ સાધનોનો ઉપયોગ વધારશું. આ પ્રયાસોનો ઉદ્દેશ્ય બધા માટે ન્યાયની પહોંચ સરળ બનાવવાનો છે. તેમણે કહ્યું કે, સાથે જ આપણે એ પણ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે અમારી અદાલતો સમાજના તમામ લોકો, ખાસ કરીને મહિલાઓ, અપંગ, અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ અને અન્ય સંવેદનશીલ જૂથો માટે સુરક્ષિત અને મૈત્રીપૂર્ણ છે. તારીખો પર ડેટિંગ કરવાની જૂની સંસ્કૃતિ બદલવી પડશેઃ કાયદા મંત્રીઆ દરમિયાન કાયદા મંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે કહ્યું કે, ભારતને વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી અને લોકશાહીની માતા કહેવામાં આવે છે. સુપ્રીમ કોર્ટની 75મી વર્ષગાંઠ આપણા માટે ગર્વની વાત છે.
ન્યાયતંત્રમાં વિવિધ સ્તરે કામ કરતા તમામ મહાન લોકોના મનમાં એક જ ધ્યેય છે – વિકસિત ભારતનું નિર્માણ. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, નાગરિકોને સારી ન્યાય વ્યવસ્થા હોવી જરૂરી છે રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં તેમની સંપૂર્ણ ક્ષમતાનું યોગદાન આપી શકે છે. આ બે દિવસીય રાષ્ટ્રીય પરિષદમાં જિલ્લા ન્યાયતંત્રના તમામ પાસાઓની વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું, મને વિશ્વાસ છે કે કોન્ફરન્સમાં આપવામાં આવેલા સૂચનોને અપનાવવાથી ન્યાયિક સમુદાયને મદદ મળશે અને નાગરિકો માટે ન્યાયની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવામાં મદદ મળશે. તારીખ પછી તારીખની જૂની સંસ્કૃતિ બદલવાનો સંકલ્પ કરવો એ આપણી જવાબદારી છે.
