Business
જાન્યુઆરી-માર્ચ ક્વાર્ટરમાં ચાલુ ખાતાની ખાધ સુધરી, નિકાસમાં ઘટાડાથી CAD ફરી વધવાની ધારણા
જેમ જેમ દેશની અર્થવ્યવસ્થા કોરોના રોગચાળા અને યુક્રેન યુદ્ધ સંકટમાંથી બહાર આવતી રહી, તેમ તેમ ચાલુ ખાતાની ખાધ (દેશમાં વિદેશી ચલણ આવવા અને બહાર જવા વચ્ચેનો તફાવત)ની સ્થિતિમાં પણ સુધારો થતો રહ્યો.
જાન્યુઆરીથી માર્ચ, 2023ના ત્રિમાસિક ગાળામાં ચાલુ ખાતાની ખાધ (CAD) કુલ જીડીપી સામે માત્ર 0.2 ટકા રહી છે જે અગાઉના નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળામાં બે ટકા હતી. RBI દ્વારા મંગળવારે આ આંકડા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
CAD વધારવા અને ઘટાડવામાં આયાત અને નિકાસ સૌથી વધુ ફાળો આપે છે. વર્તમાન આયાત-નિકાસની સ્થિતિને જોતાં નિષ્ણાતો કહે છે કે વર્ષ 2023-24ના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં CAD વધી શકે છે કારણ કે નિકાસ મોરચે તાજેતરના મહિનાઓમાં પ્રદર્શન ખાસ રહ્યું નથી.
આ વર્ષે CAD રેશિયો 2 ટકા હતો.
જો કે, આરબીઆઈના ડેટા સૂચવે છે કે સેવાની નિકાસમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ અને વેપાર ખાધને સાંકડી થવાને કારણે ક્વાર્ટરમાં CAD નીચો રહ્યો હતો. જો કે, જો આપણે સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 વિશે વાત કરીએ, તો CAD (GDP સામે)નો ગુણોત્તર 2 ટકા રહ્યો છે જ્યારે વર્ષ 2021-22માં તે 1.2 ટકા હતો.
એ પણ જણાવી દઈએ કે વર્ષ 2021-22માં કોરોના રોગચાળો ફાટી નીકળ્યો હતો અને તે દરમિયાન દેશમાંથી આયાત અને નિકાસ બંનેમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો. RBI અનુસાર, જાન્યુઆરી-માર્ચ 2023 માટે કુલ CAD $1.3 બિલિયન હતું, જ્યારે જાન્યુઆરી-માર્ચ 2022 માટે તે $16.8 બિલિયન હતું.
વિદેશી ભારતીયોએ આ વર્ષે ભારતને $28.6 બિલિયનની રકમ મોકલી છે
આ સમયગાળા દરમિયાન વેપાર ખાધ $71.3 બિલિયનથી ઘટીને $52.6 બિલિયન થઈ હતી. સેવાની નિકાસમાં વધારાની સાથે ખાનગી ક્ષેત્રમાંથી આવતી અને જતી રકમમાં પણ વધારો થયો છે અને આ સમયગાળા દરમિયાન વિદેશી ભારતીયો તરફથી મોકલવામાં આવતી રકમમાં પણ વધારો થયો છે.
વિદેશી ભારતીયોએ આ જાન્યુઆરી-માર્ચ 2023માં કુલ $28.6 બિલિયનની રકમ મોકલી છે, જે એક વર્ષ પહેલા કરતાં લગભગ 21 ટકા વધુ હતી. આ સિવાય આ સમયગાળા દરમિયાન 6.4 બિલિયન ડોલરની રકમ FDI તરીકે આવી, જ્યારે જાન્યુઆરી-માર્ચ 2022માં 2 બિલિયન ડોલરની FDI આવી.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં CAD ફરી વધી શકે છે
આ સમયગાળા દરમિયાન, વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારોએ ભારતીય બજારમાંથી $1.7 બિલિયનની રકમ પાછી ખેંચી હતી, જ્યારે અગાઉ આ રોકાણકારોએ $15.2 બિલિયનની રકમ પાછી ખેંચી હતી.
ક્રિસિલ લિમિટેડના ચીફ ઇકોનોમિસ્ટ ડીકે જોશી કહે છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં એટલે કે એપ્રિલ-જૂન, 2023માં CAD ફરી વધી શકે છે. તેનું કારણ એ છે કે છેલ્લા બે મહિનાની નિકાસની કામગીરી ખૂબ જ પ્રોત્સાહક છે. નિકાસ, ખાસ કરીને સર્વિસ સેક્ટરમાં પણ સારો દેખાવ નથી થઈ રહ્યો.