Health
ઉનાળામાં ખુબ જ ખતરનાક છે Heat Stroke અને Heat Exhaustion, જાણો બંને વચ્ચેનો તફાવત અને બચવાના ઉપાય
કાળઝાળ ઉનાળો ચરમસીમાએ છે અને આવનારા દિવસોમાં આ મુસીબત વધુ વધવાની છે. હાલમાં જ દેશના અનેક ભાગોમાં પારો 45ને પાર કરી ગયો છે, જેના કારણે લોકોની હાલત દયનીય બની રહી છે. કાળઝાળ ગરમી અને કાળઝાળ ગરમીથી લોકોનું જીવન મુશ્કેલ બની ગયું છે. ભારે ગરમીના કારણે ઘણી જગ્યાએ લોકોના મોત થયાના અહેવાલ છે. આવી સ્થિતિમાં, આ સમયગાળા દરમિયાન તમારા સ્વાસ્થ્યનું વિશેષ ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. ઉનાળામાં અવારનવાર લોકો અનેક રોગોનો શિકાર બને છે.
હીટ સ્ટ્રોક અને હીટ એક્ઝોશન આમાંથી એક છે. આ એક ખૂબ જ ખતરનાક સ્થિતિ છે, જે સાચી માહિતી અને સમયસર સારવાર ન મળે તો ઘાતક પરિણામો તરફ દોરી શકે છે. જો કે, ઘણા લોકો હજુ પણ આ બે સમસ્યાઓ વચ્ચેનો તફાવત નથી જાણતા, જેના કારણે તેઓ તેને સમયસર ઓળખી શકતા નથી, જેના કારણે સારવારમાં વિલંબ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ગુરુગ્રામની મારીન્ગો એશિયા હોસ્પિટલના ઇન્ટરનલ મેડિસિનનાં વરિષ્ઠ સલાહકાર ડૉ. એમ.કે. સિંહ, હીટ સ્ટ્રોક અને ગરમીના થાક વચ્ચેનો તફાવત સમજાવી રહ્યા છે અને તેના લક્ષણો અને નિવારણની પદ્ધતિઓ પણ જાણશે.
હીટ સ્ટ્રોક અને હીટ થકાવટ વચ્ચેનો તફાવત
તબીબોનું કહેવું છે કે હીટ સ્ટ્રોક અને થકાવટ બંને ગંભીર ગરમી સંબંધિત રોગો છે, પરંતુ તેની ગંભીરતા, લક્ષણો અને જરૂરી સારવાર અલગ અલગ છે.
ગરમીથી થકાવટ
ગરમીના થાકના લક્ષણો એ હળવા સ્વરૂપ છે જે ભારે પરસેવો, નબળાઇ, ચક્કર, ઉબકા અને સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે, જે ઘણીવાર ઉચ્ચ તાપમાનના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી અથવા ગરમ સ્થિતિમાં શારીરિક શ્રમને કારણે થાય છે. જો સારવાર ન કરવામાં આવે તો, તે હીટ સ્ટ્રોકમાં ફેરવાઈ શકે છે, જે જીવન માટે જોખમી સ્થિતિ છે જેનું શરીરનું તાપમાન 104°F અથવા તેથી વધુ, ગરમ અને શુષ્ક ત્વચા, મૂંઝવણ, હુમલા અને બેભાનતા દ્વારા વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે.
ગરમીના થાકના લક્ષણો અને નિવારણની પદ્ધતિઓ
ગરમીનો થાક સામાન્ય રીતે ભારે પરસેવો, નબળાઇ, ચક્કર, ઉબકા, માથાનો દુખાવો, સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ અને ઠંડી, ભેજવાળી ત્વચા જેવા લક્ષણો સાથે રજૂ કરે છે. આને રોકવા માટે, હાઇડ્રેટેડ રહેવું, હળવા અને ઢીલા-ફિટિંગ કપડાં પહેરવા, સંદિગ્ધ અથવા ઠંડા વિસ્તારોમાં આરામ કરવો, દિવસના સૌથી ગરમ સમયમાં જોરદાર પ્રવૃત્તિ ટાળવી અને ગરમી સંબંધિત બિમારીઓના લક્ષણોથી સાવચેત રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે.
હીટ સ્ટ્રોક
તેનાથી વિપરીત, હીટ સ્ટ્રોકને ગંભીર પરિણામો અથવા મૃત્યુને ટાળવા માટે તાત્કાલિક તબીબી સહાયની જરૂર છે. આ માટે, ઘણી વખત ઠંડક તકનીકોની મદદ લેવામાં આવે છે. જ્યારે ગરમીના થાકમાં, સારવારમાં ઘણીવાર ઠંડી જગ્યાએ બેસીને પુષ્કળ પાણી પીવાની સલાહ આપવામાં આવે છે, જ્યારે હીટ સ્ટ્રોકમાં, વ્યક્તિની સ્થિતિને સ્થિર કરવા માટે તાત્કાલિક તબીબી સહાયની જરૂર હોય છે.
હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો અને નિવારણની પદ્ધતિઓ
હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો વિશે વાત કરીએ તો, ગરમીનો થાક પોતે જ ગંભીર પરિસ્થિતિઓમાં હીટ સ્ટ્રોકમાં ફેરવાઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તેનાથી બચવા માટે, ભારે પરસેવો અને નબળાઇ જેવા ગરમીના થાકના પ્રારંભિક લક્ષણોથી સાવચેત રહો અને જો આ લક્ષણો દેખાય, તો હીટ સ્ટ્રોકને વધતો અટકાવવા માટે તાત્કાલિક પગલાં લો. જો કોઈને હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો દેખાય, તો તેને તાત્કાલિક તબીબી સહાય આપો.
હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા માટે, પુષ્કળ પાણી પીને હાઇડ્રેટેડ રહો, હળવા અને શ્વાસ લેવા યોગ્ય કપડાં પહેરો, ગરમીના સમય દરમિયાન જોરદાર પ્રવૃત્તિઓ ટાળો, સંદિગ્ધ અથવા ઠંડા વિસ્તારોમાં વારંવાર વિરામ લો અને તમારા શરીરને ઠંડુ રાખવા માટે પંખા અથવા એર કન્ડીશનીંગનો ઉપયોગ કરો.