National
ઇતિહાસ રચવામાં ચૂક્યું રશિયા, લુના-25 મિશનની નિષ્ફળતાના આ પાંચ કારણો છે
રશિયાના ‘મિશન મૂન’ને રવિવારે મોટો ઝટકો લાગ્યો હતો. રશિયાનું લુના-25 સ્પેસક્રાફ્ટ ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરતા પહેલા ક્રેશ થયું હતું. 14 ઓગસ્ટના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવેલ લુના-25 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરવાનું હતું. ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર અવકાશયાન ઉતારવાનું રશિયાનું સપનું હાલમાં તૂટી ગયું છે.
લગભગ પાંચ દાયકા પછી રશિયાએ ચંદ્ર પર જવા માટે મૂન મિશન શરૂ કર્યું. યાદ રાખો કે રશિયા એ પહેલો દેશ છે જેણે મનુષ્ય (પુરુષ અને સ્ત્રી) ને અવકાશમાં મોકલ્યા છે. આ પરાક્રમ સોવિયત સંઘ દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું.
ચાલો પહેલા સમજીએ કે લુના-25 અવકાશયાન ચંદ્ર પર સફળતાપૂર્વક ઉતરવામાં કેમ નિષ્ફળ રહ્યું.
1- ચંદ્ર પર ઉતરતા પહેલા લુના-25 અવકાશયાનની ભ્રમણકક્ષાને યોગ્ય રીતે બદલવી જરૂરી હતી. અવકાશયાન યોગ્ય રીતે ભ્રમણકક્ષા બદલવામાં નિષ્ફળ ગયું.
2- રશિયન સ્પેસ એજન્સીએ રવિવારે માહિતી આપી હતી કે Luna-25ને ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશવાનો આદેશ મળ્યો છે અને તેને પ્રી-લેન્ડિંગ માટે ભ્રમણકક્ષામાં મોકલવા માટે થ્રસ્ટ છોડ્યો છે. તે જ સમયે કટોકટીની સ્થિતિ ઊભી થઈ અને મિશનનો દાવપેચ પૂર્ણ થઈ શક્યો નહીં.
3- લુના-25 અવકાશયાન પ્રોપલ્શન દાવપેચ દરમિયાન ચંદ્રની સપાટી પરથી ક્રેશ થયું હતું.
4- ફ્રેન્ચ અવકાશયાત્રી અને ઉલ્કાના અભ્યાસ ફ્રેન્ક માર્ચિસે માહિતી આપી હતી કે લુના ગ્લોબ લેન્ડર સોફ્ટવેરની ખામીને કારણે યોગ્ય રીતે કામ કરી શકતું નથી.
5- નિર્ણાયક ભ્રમણકક્ષા ગોઠવણ દરમિયાન અનપેક્ષિત લાંબા એન્જિન ઓવરફાયરને કારણે મિશન નિષ્ફળ ગયું.
રશિયન સ્પેસ એજન્સીએ માહિતી આપી હતી કે મિશનની નિષ્ફળતાના કારણોની તપાસ કરવા માટે આંતર-એજન્સી કમિશનની રચના કરવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે 5 દાયકામાં પ્રથમ વખત રશિયાનું ચંદ્ર મિશન નિષ્ફળ ગયું છે. 1976 માં, સોવિયેત યુનિયન યુગ દરમિયાન લુના-24 સફળતાપૂર્વક ચંદ્ર પર મોકલવામાં આવ્યું હતું.
Luna-25 એ તસવીર શેર કરી છે
લુના-25 તેની સાથે લેન્ડર લઈ ગયું હતું અને 19 ઓગસ્ટે રશિયાએ લુના-25 દ્વારા મોકલવામાં આવેલ તસવીર શેર કરી હતી. રશિયાએ માહિતી આપી હતી કે આ ફોટો જેમન ક્રેટરનો ફોટો છે.
સમજાવો કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર હાજર લગભગ 20 ઊંડા ખાડાઓમાં ઝેમેન ક્રેટર એ ત્રીજો સૌથી મોટો ખાડો છે. આ ખાડો લગભગ 190 કિમી પહોળો અને 8 કિમી ઊંડો છે.
ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરવું સરળ નથી
ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર અવકાશયાનનું લેન્ડિંગ એ એક મુશ્કેલ વ્યવસાય છે કારણ કે ચંદ્રનો ઉત્તરીય અથવા મધ્ય પ્રદેશ સપાટ છે અને યોગ્ય માત્રામાં સૂર્યપ્રકાશ મેળવે છે. તે જ સમયે, પ્રકાશ દક્ષિણ ધ્રુવ સુધી પહોંચતો નથી. સાથે જ આ વિસ્તાર ખાડાઓથી ભરેલો છે.
આ સિવાય ચંદ્ર પરનું ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વીની સરખામણીમાં 16.6 ટકા છે. તે જ સમયે, ચંદ્ર પર કોઈ સેટેલાઇટ સિગ્નલ નેટવર્ક નથી. પર્યાવરણીય મુશ્કેલીઓને કારણે ચંદ્રના ધ્રુવીય પ્રદેશો ખૂબ જ અલગ ભૂપ્રદેશ છે. વૈજ્ઞાનિકોના મતે, ધ્રુવીય ક્રેટર્સના ખડકોમાં વિપુલ પ્રમાણમાં પાણી હોઈ શકે છે.
લુના-25 ચંદ્ર પર કેમ મોકલવામાં આવ્યું?
લુના-25ને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર મોકલવાનો રશિયાનો ઉદ્દેશ્ય ચંદ્રયાન-3 જેવો જ છે. એટલે કે, લુના-25નો હેતુ ચંદ્રના આ ક્ષેત્રમાં હાજર ખડક અને ધૂળના નમૂના મેળવવાનો હતો.
નોંધપાત્ર રીતે, રશિયા તેના આગામી ચંદ્ર મિશન એટલે કે લુના-26, 27 અને 28 પર કામ કરી રહ્યું છે, પરંતુ એવી અપેક્ષા છે કે રશિયાના આગામી અવકાશ મિશનમાં થોડો વિલંબ થશે. રશિયન સ્પેસ પ્રોગ્રામ નાણાકીય અને તકનીકી રીતે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે.
હવે દુનિયાની નજર ચંદ્રયાન-3 પર છે
યાદ રાખો કે ભારતનું ચંદ્રયાન-3 23 ઓગસ્ટે સાંજે 6.4 કલાકે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે. ભલે રશિયાનું લુના 25 ચંદ્રની સપાટી પર સફળતાપૂર્વક પહોંચવામાં નિષ્ફળ રહ્યું, પરંતુ ભારત અને સમગ્ર વિશ્વને આશા છે કે લેન્ડર વિક્રમ ચંદ્રની સપાટી પર સફળતાપૂર્વક ઉતરશે. આ સાથે ISRO ચંદ્રનું વણઉકેલાયેલ રહસ્ય દુનિયા સાથે શેર કરશે.
