Offbeat
વિશ્વની સૌથી અનોખી ધાતુ, એલ્યુમિનિયમ માટે છે ‘કાલ’, એક ટીપું પડતાં જ વસ્તુઓને નુકસાન પહોંચાડે છે!
ગેલિયમ એ વિશ્વની સૌથી અદ્ભુત ધાતુ છે, જેને એલ્યુમિનિયમ ધાતુની ‘પીરિયડ’ કહેવામાં આવે તો ખોટું નહીં લાગે, કારણ કે તેનું એક ટીપું પડતાં જ એલ્યુમિનિયમની બનેલી વસ્તુઓ જેમ કે (પેડ લોક અને કન્ટેનર વગેરે) સંપૂર્ણપણે નુકસાન થાય છે. તે નરમ અને ચાંદીની ધાતુ છે. ગેલિયમ મેટલનો ઉપયોગ: તેનો ઉપયોગ ઈલેક્ટ્રોનિક સર્કિટ, સેમિકન્ડક્ટર અને એલઈડી બનાવવામાં થાય છે. તેનો ઉપયોગ અરીસા બનાવવામાં પણ થાય છે. હવે આ ધાતુને લગતો એક વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે.
આ વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ઈન્સ્ટાગ્રામ પર @astroosciencee નામના યુઝરે શેર કર્યો છે, જેમાં ગેલિયમ મેટલ વિશે મહત્વપૂર્ણ માહિતી આપવામાં આવી છે. આ વીડિયો પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો ત્યારથી અત્યાર સુધીમાં 2 લાખથી વધુ વ્યૂઝ મળી ચૂક્યા છે.
ગેલિયમ મેટલ ફેક્ટ્સના ગુણધર્મો બુધ ધાતુના ગુણધર્મો જેવા જ છે. તેનો ઉપયોગ તાપમાન માપવાના ઉપકરણોમાં પણ થઈ શકે છે. તે ઉચ્ચ તાપમાન થર્મોમીટર, બેરોમીટર, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને ન્યુક્લિયર મેડિસિન ટેસ્ટમાં પણ ઉપયોગી છે.
પ્રકૃતિમાં મુક્તપણે જોવા મળતું નથી
લાઈવ સાયન્સના અહેવાલ મુજબ, ગેલિયમ ધાતુ પ્રકૃતિમાં મુક્ત તત્વ તરીકે જોવા મળતું નથી, જેનો અર્થ છે કે તે અન્ય સામગ્રીઓ સાથે બંધાયેલ છે, જેમ કે ઝીંક ઓર અને બોક્સાઈટ, જેમાંથી તેને અલગ કરવામાં આવે છે. periodictable.com દ્વારા એક અહેવાલ જણાવે છે કે વજન દ્વારા, ગેલિયમ પૃથ્વીના પોપડાના લગભગ 0.0019 ટકા બનાવે છે. આ કારણે તે એક મોંઘી ધાતુ છે. સ્ટ્રેટેજિકમેટલ્સ ઇન્વેસ્ટના અહેવાલ મુજબ, ગેલિયમ મેટલની વર્તમાન કિંમત $755.80 (રૂ. 63,018.68) પ્રતિ કિલોગ્રામ છે.
ગેલિયમની શોધ કોણે કરી?
ગેલિયમ તત્વ સૌપ્રથમ 1875માં ફ્રેન્ચ રસાયણશાસ્ત્રી પૌલ-એમિલ લેકોક ડી બોઇસબૌડ્રોન દ્વારા શોધાયું હતું. તેનું નામ લેટિન શબ્દ ‘ગેલિયા’ પરથી આવ્યું છે, જેનો અર્થ ફ્રાન્સ છે. આજે ઓસ્ટ્રેલિયા, રશિયા, ફ્રાન્સ અને જર્મની ગેલિયમના સૌથી મોટા ઉત્પાદકો છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે આ ધાતુના 99.99 ટકા ક્રિસ્ટલ લેબમાં બને છે.
ગેલિયમમાં ઘણી વિશિષ્ટ ગુણધર્મો છે
ગેલિયમમાં ઘણી વિશિષ્ટ ગુણધર્મો છે. તે ઓરડાના તાપમાને ઘન છે (લગભગ 77 F/ 22°), છતાં તે એટલું નરમ છે કે તમે તેને છરી વડે કાપી શકો છો. તેનું ઉત્કલન બિંદુ તેના ગલનબિંદુ કરતાં 8 ગણું વધારે છે. કોઈપણ તત્વના ગલનબિંદુ અને ઉત્કલન બિંદુ વચ્ચેનો આ સૌથી મોટો ગુણોત્તર છે.
જો તમે ગેલિયમનો એક ગઠ્ઠો ઉપાડો છો, તો તે તમારા હાથની ગરમીથી શાબ્દિક રીતે ઓગળી જશે. પછી જો તમે તેને પાછું નીચે મૂકશો તો તે ફરી થીજી જશે. ગેલિયમ એક બરડ ઘન ધાતુ છે, જે નીચા તાપમાને તદ્દન સરળતાથી તૂટી જાય છે. પ્રવાહી ગેલિયમ કાચ અથવા ધાતુના કન્ટેનરમાં રાખી શકાતું નથી, કારણ કે જ્યારે સ્થિર થાય છે ત્યારે તે 3.1 ટકા વિસ્તરે છે.