National
દ્વિપક્ષીય સંબંધોને નવો આયામ આપવા શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ આજે આવશે, 27 કલાકની યાત્રા; ચીન પર પણ ચર્ચા!
મુશ્કેલ આર્થિક અને રાજકીય પરિસ્થિતિ વચ્ચે ગયા વર્ષે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ બનેલા રાનિલ વિક્રમસિંઘે ગુરુવારે ભારત પહોંચશે. રાષ્ટ્રપતિ તરીકે પ્રથમ વખત ભારતની મુલાકાતે આવેલા રાનિલ વિક્રમસિંઘે બંને દેશો વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોને નવો આયામ આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે આવી રહ્યા છે.
આર્થિક કટોકટીના સમયમાં, ભારત તેના અંતરિયાળ પાડોશીની મદદ માટે આગળ આવ્યું છે. વિક્રમસિંઘે 20-21 જુલાઈ દરમિયાન ભારતની સત્તાવાર મુલાકાતે આવશે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે મંગળવારે એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ વિક્રમસિંઘે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના આમંત્રણ પર ભારતની મુલાકાતે છે.
આ પ્રવાસમાં તેઓ પીએમ મોદી સાથે બંને દેશોના સામાન્ય હિત અંગે ચર્ચા કરશે. તેઓ રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ સાથે પણ મુલાકાત કરશે. શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ભારતના અન્ય મહાનુભાવોને પણ મળવાના છે. લાંબા સમય સુધી શ્રીલંકાના વડાપ્રધાન તરીકેની જવાબદારી નિભાવનાર રાનિલ વિક્રમસિંઘે ભારત સાથેના સંબંધોને વિશેષ મહત્વ આપે છે. રાષ્ટ્રપતિની આ મુલાકાતમાં શ્રીલંકાનું ધ્યાન ભારતમાંથી રોકાણ આકર્ષવા પર પણ હોઈ શકે છે.
રાનિલ વિક્રમસિંઘે: રાજકારણ સાથે વિદેશ નીતિનો સમૃદ્ધ અનુભવ
રાનિલ વિક્રમસિંઘે શ્રીલંકાના રાજકારણનો સૌથી અનુભવી ચહેરો છે. અનેક વખત કેબિનેટ મંત્રી, પાંચ વખત વડાપ્રધાન, બે વખત વિપક્ષના નેતા અને હાલમાં રાષ્ટ્રપતિ. આ પરિચય તેમની વહીવટી અને રાજકીય કાર્યક્ષમતાની પુષ્ટિ કરે છે.
24 માર્ચ, 1949ના રોજ જન્મેલી રાનિલ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે પહેલીવાર ભારત આવી રહી છે, પરંતુ પરંપરા તોડી રહી છે. તેમના પ્રથમ શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળ્યા બાદ થોડા સમય માટે ભારતના પ્રવાસે છે. રાનિલ રાષ્ટ્રપતિ બન્યાના લગભગ એક વર્ષ પછી આવી રહ્યા છે. રાનિલનો રાજકીય પક્ષ યુનાઈટેડ નેશનલ પાર્ટી પશ્ચિમ સાથેના સંબંધોને મજબૂત કરવામાં ખાસ રસ ધરાવે છે.
રાનીલ 2002માં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જ્યોર્જ ડબ્લ્યુ. બુશને મળ્યા હતા અને તે પછી 18 વર્ષ પછી શ્રીલંકાના પીએમની અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ સાથે મુલાકાત હતી. રાનિલ પણ ભારત સાથે મધુર અને મજબૂત વ્યાપારી સંબંધોના પક્ષમાં છે. જો કે, તેમણે એકવાર કહ્યું હતું કે શ્રીલંકાને ભારતીય માછીમારો જ્યારે તેની પ્રાદેશિક જળસીમામાં આવે છે ત્યારે તેમના પર ગોળીબાર કરવાનો અધિકાર હશે. કાયદાનો અભ્યાસ કર્યા બાદ રાજકારણ તરફ વળેલા રાનીલનો જન્મ શ્રીલંકામાં પ્રતિષ્ઠિત અને રાજકીય પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવતા પરિવારમાં થયો હતો.
તેમના સહપાઠીઓમાં શ્રીલંકાના તત્કાલીન પીએમ એસ. બંદરનાઈકેના પુત્ર અનુરા અને જાણીતા સમાજવાદી નેતા ફિલિપ ગુણવર્દનેના પુત્ર દિનેશ. શ્રીલંકામાં સૌથી યુવા કેબિનેટ મંત્રી બનેલા રાનીલએ 2002માં એલટીટીઈ સાથે કરાર કરવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આમાં તેણે નોર્વેની મદદ લીધી. 1987માં ભારત-શ્રીલંકા કરારથી લઈને 2002માં તત્કાલીન પીએમ અટલ બિહારી વાજપેયીને મળવા સુધી વિક્રમસિંઘેનો ભારત સાથેની વિદેશ નીતિનો અનુભવ સમૃદ્ધ છે.
રાનિલ વિક્રમસિંઘેની ભારતની તાજેતરની મુલાકાત નવા માહોલમાં બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને નવો આયામ આપવા વિશે છે. ભારતના વિદેશ સચિવ વિનય ક્વાત્રાએ આ મહિનાની શરૂઆતમાં શ્રીલંકાની મુલાકાત લીધી હતી. ચાલો સમજીએ કે મહત્વના મુદ્દા શું છે:
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં શ્રીલંકાની વિદેશ નીતિમાં ચીને મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. રાનીલની સરકાર દરમિયાન જ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ હમ્બનટોટા બંદર ચીનને 99 વર્ષની લીઝ પર આપવામાં આવ્યું હતું. ભારત માટે અત્યારે આ સૌથી મહત્ત્વનો મુદ્દો છે. રાનિલ ઓક્ટોબરમાં ચીન પણ જશે.
ગત વર્ષે આર્થિક સંકટ સમયે ભારતે શ્રીલંકાને ચાર અબજ ડોલર આપ્યા હતા. IMF સાથે વાત કરવા સિવાય શ્રીલંકાએ જાપાન સહિત અન્ય મિત્ર દેશો સાથે પણ સંપર્ક કર્યો છે, પરંતુ એક હકીકત એ પણ છે કે શ્રીલંકા પર ચીનનું સૌથી વધુ દેવું છે.
હંબનટોટા ઉપરાંત, કોલંબો પોર્ટ નજીક $1.4 બિલિયનની જમીન પુનઃપ્રાપ્તિ યોજના એ શ્રીલંકામાં ચીનના વધતા પ્રભાવ અંગે ભારતની તાજેતરની ચિંતા છે. ચીન સાથેની નિકટતા વચ્ચે વિક્રમસિંઘેનું તાજેતરનું નિવેદન નોંધપાત્ર છે, જેમાં તેમણે કહ્યું છે કે ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્રમાં ભારતનો સમય આવી ગયો છે.
બીજો મહત્વનો મુદ્દો શ્રીલંકામાં તમિલ સમુદાયનો છે. રાનિલ વિક્રમસિંઘેના ભારતમાં આગમન પહેલા જ શ્રીલંકાના તમિલ રાજકીય પક્ષોના સંગઠન TNA અને પ્રબુદ્ધજને PM નરેન્દ્ર મોદીને પત્ર લખીને મામલો ઉકેલવામાં તેમની મદદ માંગી છે. રાનિલે ગયા મંગળવારે શ્રીલંકાના બંધારણમાં બહુપ્રતીક્ષિત 13મા સુધારા પર એક નવો પ્રસ્તાવ આપ્યો છે, જેને તમિલ રાજકીય પક્ષોએ નકારી કાઢ્યો હતો. આ સુધારો તમિલ પ્રભુત્વ ધરાવતા પ્રાંતો સહિત તમામ નવ પ્રાંતોને વધુ સ્વાયત્તતા આપવા માટે છે.