Offbeat
એ બ્રિજ જેને ‘જાસૂસનો પુલ’ કહેવામાં આવે છે, કારણ આશ્ચર્યજનક છે, ઈતિહાસ જાણ્યા પછી રુવાડા થઇ જશે ઉભા
જર્મનીની રાજધાની બર્લિનના વાનસી જિલ્લામાં હેવેલ નદી પર એક ઐતિહાસિક પુલ બનાવવામાં આવ્યો છે, જેનું નામ ગ્લિનીક બ્રિજ છે, જે બર્લિન અને પોટ્સડેમને જોડે છે. આ પુલ એક સમયે પૂર્વ અને પશ્ચિમ બર્લિન વચ્ચેની સરહદ તરીકે સેવા આપતો હતો, જે તેમાંથી પસાર થતી સફેદ રેખા દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ હતો. તે સમયે તે ખૂબ જ પ્રતિબંધિત સરહદ હતી. તેને ‘બ્રિજ ઓફ સ્પાઇસ’ પણ કહેવામાં આવે છે. જોકે આવું કહેવાનું કારણ આશ્ચર્યજનક છે. આ બ્રિજનો ઈતિહાસ જાણ્યા પછી તમને હંસ થઈ જશે!
amusingplanet.com ના અહેવાલ મુજબ, 17મી સદીમાં આ પુલ લાકડાનો બનેલો હતો, જેના દ્વારા લોકો સ્ટોલ્પેના જંગલોમાં શિકાર કરવા જતા હતા. 1800 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, તે વધતા જતા ટ્રાફિકને નિયંત્રિત કરવા માટે ઈંટ અને લાકડાથી બનાવવામાં આવ્યું હતું. જો કે, 20મી સદીની શરૂઆત થતાં, પુલની મુલાકાત લેતા લોકોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો. પરિણામે, તે 1907 માં લોખંડના પુલ દ્વારા બદલવામાં આવ્યું હતું.
‘બ્રિજ ઓફ યુનિટી’ પણ કહેવાય છે
શીતયુદ્ધના યુગમાં, પૂર્વ જર્મનીના અધિકારીઓએ પુલને ‘બ્રિજ ઓફ યુનિટી’ તરીકે ઉપનામ આપ્યું હતું, કારણ કે પૂર્વ જર્મની અને સાથીઓના કબજા હેઠળના પશ્ચિમ બર્લિન વચ્ચેની સરહદ સીમાંકન સીધું જ તેની વચ્ચેથી પસાર થતી હતી. આ પ્રતીકાત્મક એકતા હોવા છતાં, પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મની ક્યારેય એક નહીં થાય તેની ખાતરી કરવા માટે પુલ કેન્દ્રમાં હોવાથી રાજકારણ હંમેશા ગરમ રહ્યું હતું.
1952 માં, પૂર્વ જર્મન સત્તાવાળાઓએ પશ્ચિમ બર્લિન અને પશ્ચિમ જર્મનીના નાગરિકો માટે પુલ બંધ કરીને નિર્ણાયક પગલું ભર્યું. ત્યારબાદ 1961માં બર્લિન વોલના નિર્માણ બાદ આ પુલ પૂર્વ જર્મનો માટે પણ બંધ કરી દેવામાં આવ્યો હતો. જોકે, સાથી દેશોના સૈન્ય કર્મચારીઓ અને વિદેશી રાજદ્વારીઓને પુલ પાર કરવાની વિશેષ પરવાનગી હતી.
શા માટે તેનું નામ ‘જાસૂસનો પુલ’ રાખવામાં આવ્યું?
આ પુલ ટૂંક સમયમાં જ અનેક હાઈ-પ્રોફાઈલ કેદીઓ એક્સચેન્જનું સ્થળ બની ગયું. અમેરિકનો અને સોવિયેટ્સે આ પુલનો ઉપયોગ પકડાયેલા જાસૂસોની આપલે કરવા માટે કર્યો હતો, જેનું પ્રથમ વિનિમય 10 ફેબ્રુઆરી, 1962ના રોજ થયું હતું. તે દિવસે, સોવિયેત જાસૂસ કર્નલ રુડોલ્ફ એબેલ અને અમેરિકન જાસૂસ-પ્લેન પાઇલટ ફ્રાન્સિસ ગેરી પાવર્સને સોંપવામાં આવ્યા હતા.
બ્રિજ પર કેદીઓની છેલ્લી અદલાબદલી 1986 માં થઈ હતી, જેમાં કુલ 40 લોકોની અદલાબદલી કરવામાં આવી હતી. Sttammanylibrary.org ના અહેવાલ મુજબ, કેદીઓ અને જાસૂસોના વિનિમયમાં પુલની ભૂમિકાને કારણે, પછી પત્રકારોએ તેને ‘જાસૂસનો પુલ’ તરીકે ઓળખાવ્યો. તમને જણાવી દઈએ કે આ ઐતિહાસિક પુલ પર એક હોલીવુડ ફિલ્મ પણ બની છે, જેનું નામ છે ‘બ્રિજ ઓફ સ્પાઈઝ’, જે વર્ષ 2015માં રિલીઝ થઈ હતી.