Business
એક વર્ષમાં ટિકિટ વિનાના મુસાફરોની સંખ્યા ત્રણ ગણી વધી, દંડથી રેલવેની કમાણી 2000 કરોડને પાર
ભારતીય રેલ્વે દ્વારા ટિકિટ વિના મુસાફરી કરવી એ કાયદેસરનો ગુનો છે, પરંતુ તેમ છતાં લોકો આમ કરવાથી બચતા નથી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, રેલવે દ્વારા ટિકિટ વિના મુસાફરી કરતા પકડાયેલા લોકોની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. આ સાથે, આવા મુસાફરો પાસેથી વસૂલવામાં આવતા દંડને કારણે રેલવેની કમાણી પણ રેકોર્ડ ઝડપથી વધી છે.
આરટીઆઈથી મળેલી માહિતી
રેલવે દ્વારા ટિકિટ વગર મુસાફરી કરતા પકડાયેલા લોકોની સંખ્યા અને તેમની પાસેથી વસૂલવામાં આવેલ દંડનો આંકડો એક RTIના જવાબમાં બહાર આવ્યો છે. એક સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈમાં, આરટીઆઈને ટાંકીને જણાવવામાં આવ્યું છે કે રેલ્વેએ 2022-23માં ખોટી ટિકિટ સાથે અથવા ટિકિટ વિના મુસાફરી કરતા 3.6 કરોડ મુસાફરોને પકડ્યા છે, જે એક વર્ષ અગાઉ કરતા લગભગ એક કરોડ વધુ છે.
બેટીકટ રેલ મુસાફરોમાં ઝડપથી વધારો થયો છે
રિપોર્ટ અનુસાર, મધ્યપ્રદેશના સામાજિક કાર્યકર ચંદ્રશેખર ગૌરે માહિતી અધિકાર એટલે કે RTI હેઠળ રેલવે પાસેથી આ સવાલોના જવાબ માંગ્યા હતા. તેમના દ્વારા મળેલા આરટીઆઈના જવાબ અનુસાર, વર્ષ 2019-2020માં 1.10 કરોડ લોકો ટિકિટ વગર અથવા ખોટી ટિકિટ સાથે મુસાફરી કરતા પકડાયા હતા. 2021-22માં તેમની સંખ્યા વધીને 2.7 કરોડ અને 2022-23માં 3.6 કરોડ થઈ. જ્યારે, 2020-21માં, જે વર્ષે કોવિડ-19 રોગચાળો ફેલાયો હતો, આ આંકડો 32.56 લાખ હતો.
3 વર્ષમાં કમાણી ખૂબ વધી
RTIના જવાબમાં રેલવેએ છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં આવા મુસાફરો પાસેથી વસૂલેલી રકમના આંકડા પણ આપ્યા હતા. આંકડાઓ અનુસાર, રેલવેએ નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં આવા મુસાફરો પાસેથી રૂ. 152 કરોડ એકત્ર કર્યા હતા, જે 2021-22માં વધીને રૂ. 1,574.73 કરોડ અને 2022-23માં રૂ. 2,260.05 કરોડ થયા હતા. આ રીતે ત્રણ વર્ષમાં દંડના કારણે રેલવેની કમાણી લગભગ 15 ગણી વધી ગઈ છે.
ટિકિટ વિના મુસાફરી પર આ જોગવાઈઓ
વર્ષ 2022-23માં, રેલ્વે દ્વારા ટિકિટ વિના પકડાયેલા મુસાફરોની સંખ્યા ઘણા નાના દેશોની વસ્તી કરતા વધુ છે. જો પકડાય છે, તો ટિકિટ વિનાના મુસાફરને ટિકિટની વાસ્તવિક કિંમત સાથે ઓછામાં ઓછા 250 રૂપિયાનો દંડ ભરવો પડશે. પકડાઈ જવા પર, જો કોઈ મુસાફર દંડ ભરવાનો ઇનકાર કરે છે અથવા તેની પાસે પૂરતા પૈસા નથી, તો આવી સ્થિતિમાં તેની સામે રેલવે એક્ટની કલમ 137 હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવે છે અને તેને રેલવે પ્રોટેક્શન ફોર્સ એટલે કે આરપીએફને સોંપવામાં આવે છે.
પેસેન્જર ટ્રેનોની અછત જવાબદાર
આ સમગ્ર મામલાની બીજી બાજુ પણ છે. યાત્રીઓ વારંવાર ફરિયાદ કરે છે કે તેઓ ટિકિટ મેળવી શકતા નથી, જેના કારણે ઘણી વખત તેઓને ટિકિટ વિના મુસાફરી કરવાની ફરજ પડે છે. રેલવેના આંકડા દર્શાવે છે કે 2022-23 દરમિયાન લગભગ 3 કરોડ મુસાફરો કન્ફર્મ ટિકિટ ન મળવાને કારણે મુસાફરી કરી શક્યા ન હતા. આ 2.7 કરોડ મુસાફરોએ ટિકિટ લીધી હતી, પરંતુ કન્ફર્મ ન થવાને કારણે તેઓ મુસાફરી કરી શક્યા ન હતા. આ દર્શાવે છે કે દેશમાં ઘણા વ્યસ્ત રૂટ પર ટ્રેનોની અછત છે.
