Editorial
VRS લેનારાઓએ પેન્શન માટે 10-15 વર્ષ રાહ જોવી પડશે, શું સરકાર ત્યાં સુધી જીવિત રહેવાની ગેરંટી આપશે?
UPS: કર્મચારી સંગઠનોએ નવી પેન્શન સ્કીમ ‘યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ’ (UPS) પર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે, ખાસ કરીને VRS લેનારાઓ માટે પેન્શનમાં વિલંબ અંગે. આ સંગઠનોના નેતાઓનું કહેવું છે કે VRS પછી પેન્શન મેળવવા માટે 10-15 વર્ષ રાહ જોવી પડી શકે છે. પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું સરકાર આ સમયગાળા માટે અસ્તિત્વની ખાતરી આપશે. તેઓ UPS અને તેના અમલીકરણની પૃષ્ઠભૂમિ પર સ્પષ્ટતાની માંગ કરી રહ્યા છે અને જૂની પેન્શન યોજના (OPS)ની માંગ પર અડગ છે. કર્મચારી સંગઠનોએ નવી પેન્શન સ્કીમ ‘યુનિફાઈડ પેન્શન સ્કીમ’ (યુપીએસ) પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. જો કે, મોટાભાગના કર્મચારી સંગઠનો યુપીએસની તરફેણમાં નથી. કર્મચારી સંગઠનના આગેવાનોનું કહેવું છે કે તેઓ હજુ પણ સરકારના નોટિફિકેશનની રાહ જોઈ રહ્યા છે. ત્યાર બાદ જ આગળની રણનીતિ નક્કી કરવામાં આવશે. સી. શ્રીકુમાર, જનરલ સેક્રેટરી, ઓલ ઈન્ડિયા ડિફેન્સ એમ્પ્લોઈઝ ફેડરેશન (AIDEF) અને રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ, ‘ઓલ્ડ પેન્શન સ્કીમ ઈન્ડિયા માટે રાષ્ટ્રીય મિશન’ ડો.મનજીતસિંહ પટેલે જણાવ્યું હતું કે વીઆરએસ લોકોને નિવૃત્તિની નિયત વયે જ પેન્શન મળશે. શક્ય છે કે તેમને સંપૂર્ણ પેન્શન માટે દસ કે પંદર વર્ષ રાહ જોવી પડી શકે.
શું સરકારને વિશ્વાસ છે કે વ્યક્તિ નિવૃત્તિની ઉંમર સુધી જીવિત રહેશે? આ ગેરંટી કોણ આપશે? કર્મચારી આગેવાનોએ યુપીએસને લઈને સરકારને આ મહત્વનો પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. ડૉ.મનજીત પટેલે બુધવારે આ મામલે વડાપ્રધાન મોદીને પત્ર પણ લખ્યો છે. પટેલે જણાવ્યું હતું કે નાણા સચિવ ટીવી સોમનાથન, જેમને હવે કેબિનેટ સચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે, તેમને UPS પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન પૂછવામાં આવ્યું હતું કે VRS ‘સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ’ લેનારાઓનું શું થશે. તેમને પેન્શન કેવી રીતે મળશે? તેના પર તેમણે કહ્યું હતું કે VRS લોકોને નિવૃત્તિની નિશ્ચિત ઉંમરે જ પેન્શન મળશે. પટેલ તરીકે, અહીં માત્ર એક જ નહીં, પરંતુ આવા અનેક છે એવા પ્રશ્નો છે જેના જવાબ આપવા જરૂરી છે. જો કોઈ કર્મચારીએ પચાસ વર્ષની ઉંમરે VRS લીધું હોય તો તેણે પેન્શન માટે 60 વર્ષ સુધી રાહ જોવી પડશે. શું સરકાર ખાતરી આપશે કે આવનારા દસ વર્ષ સુધી વ્યક્તિ ચોક્કસપણે જીવિત રહેશે?AIDEFના જનરલ સેક્રેટરી સી. શ્રીકુમારે જણાવ્યું હતું કે, આવા ઘણા મુદ્દા યુપીએસમાં અટવાયેલા છે. સરકારે આનો ઉકેલ લાવવો પડશે. જેના કારણે કર્મચારીઓમાં ગેરસમજ ફેલાઈ રહી છે.
આ પ્રશ્ન કાયદેસર છે. યુપીએસની બ્લુપ્રિન્ટ તૈયાર કરનાર કમિટીના અધ્યક્ષ ટીવી સોમનાથને પોતે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આ વાત કહી. હવે ધારો કે કોઈ વ્યક્તિ 20 વર્ષની ઉંમરે સરકારી નોકરીમાં જોડાય છે. અને જો તે 25 વર્ષ પછી એટલે કે 45 વર્ષમાં VRS લે છે, તો તેને 60 વર્ષની ઉંમરે સંપૂર્ણ પેન્શન મળશે. એટલે કે તેણે 15 વર્ષ સુધી પેન્શન માટે રાહ જોવી પડશે. ડૉ.મનજીતસિંહ પટેલ કહે છે, UPSમાં 25 વર્ષની સેવા પછી પેન્શન મેળવવાનો નિયમ છે. દેશમાં દરેક જગ્યાએ નિવૃત્તિની ઉંમર સરખી નથી. યુનિવર્સિટીમાં 65 વર્ષ સુધી સેવા આપવાનો નિયમ છે. ડોકટરોની નિવૃત્તિની ઉંમર પણ વધારે છે. કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓની વય મર્યાદા 60 વર્ષ છે. કેટલીક જગ્યાએ 58 વર્ષ પણ શક્ય છે. જો કોઈ કર્મચારી પચાસ વર્ષની ઉંમરે 25 વર્ષનો થાય જો તમે સેવાનું એક વર્ષ પૂર્ણ કર્યું છે અને સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ ‘VRS’ લેવા માંગો છો, તો તમને કહેવામાં આવશે કે તમને નિવૃત્તિની ઉંમર પર જ પેન્શન મળશે. આને આ રીતે પણ સમજી શકાય છે, જો કોઈ વિભાગમાં નિવૃત્તિની ઉંમર 60 વર્ષની હોય અને કર્મચારી પચાસ વર્ષ પછી VRS માટે અરજી કરે તો તેને 60 વર્ષની ઉંમરે જ સંપૂર્ણ પેન્શન મળશે.
મતલબ કે તેણે દસ વર્ષ રાહ જોવી પડશે. એટલું જ નહીં, જો કોઈપણ મંત્રાલય/વિભાગમાં નિવૃત્તિની ઉંમર 65 વર્ષ છે, તો VRS લેનાર કર્મચારીએ પેન્શન માટે 15 વર્ષ સુધી રાહ જોવી પડશે. ઘણા વિભાગોમાં નિવૃત્તિની ઉંમર વધારવાની ચર્ચા છે. આવી સ્થિતિમાં યુપીએસ પેન્શનને લઈને કર્મચારીઓના મનમાં અનેક સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. છે. સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે જો કોઈ પચાસ વર્ષની ઉંમરે VRS લે છે તો તેના પેન્શનનું શું થશે. અહીં એક મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું સરકાર VRS લેનાર કર્મચારીને દસ કે પંદર વર્ષ જીવવાની ખાતરી આપશે. શું સરકારને ખબર છે કે પેન્શન મેળવવાના નિર્ધારિત સમય સુધી વ્યક્તિ જીવિત રહેશે? જો તે વ્યક્તિનું મૃત્યુ વચ્ચેના સમયગાળામાં થાય, તો તેના પેન્શનના પૈસા કોની પાસે જશે? પરિવારને કેટલું પેન્શન મળશે? ડો.મનજીત પટેલના જણાવ્યા મુજબ, જો કોઈ વ્યક્તિ વીઆરએસ લીધા પછી મૃત્યુ પામે છે, તો તેને ફેમિલી પેન્શન તરીકે મળતા પેન્શનના માત્ર 60 ટકા જ મળશે. જો સેવા દરમિયાન મૃત્યુ થાય છે, તો 50 ટકા પેન્શન આપવામાં આવશે. એવા ઘણા પ્રશ્નો છે જે જવાબ મળવાનો બાકી છે. અમારી માંગ છે કે સરકાર યુપીએસમાં સંપૂર્ણ પેન્શન માટે 25 વર્ષનો સેવા સમયગાળો ઘટાડીને 20 વર્ષ કરે. કેન્દ્ર સરકારમાં નેશનલ કાઉન્સિલ ઓફ સ્ટાફ સાઇડ (JCM)ના સેક્રેટરી શિવગોપાલ મિશ્રા, જેમના નેતૃત્વમાં 12 સભ્યોનું પ્રતિનિધિમંડળ વડાપ્રધાન મોદીને મળ્યું હતું, તેમણે આ યોજનાને ઉત્તમ ગણાવી છે. એ અલગ વાત છે કે પીએમ મોદીને મળવા તેમની સાથે ગયેલા પ્રતિનિધિમંડળના મોટાભાગના સભ્યો હજુ પણ મૌન છે. તેઓ અત્યારે UPS પર કંઈ કહી રહ્યા નથી.’કન્ફેડરેશન ઑફ સેન્ટ્રલ ગવર્નમેન્ટ એમ્પ્લોઇઝ એન્ડ વર્કર્સ’ના પ્રમુખ રૂપક સરકાર, જેઓ પીએમ મોદીને મળ્યા હતા તે 12 સભ્યોમાં સામેલ હતા, કહે છે, OPSનો સંઘર્ષ પૂરો થયો નથી. સૂચના આવવાની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ. ત્યાર બાદ જ ઘણી બાબતો સ્પષ્ટ થશે.
હજુ ઘણા મુદ્દાઓ પર ચિત્ર સ્પષ્ટ થવાનું બાકી છે છે. સ્ટાફ સાઇડ નેશનલ કાઉન્સિલ (JCM) ના સેક્રેટરી અને રેલ્વે કર્મચારીઓના સંગઠનોના વરિષ્ઠ નેતા શિવગોપાલ મિશ્રાએ UPS ને ટેકો આપ્યો છે, જ્યારે ઓલ ઇન્ડિયા રેલ્વે ટ્રેકમેઇન્ટેનર્સ યુનિયન અને અન્ય ઘણી સંસ્થાઓએ OPS ની હિમાયત કરી છે. મહારાષ્ટ્રમાં લાંબા સમયથી OPS માટેની લડાઈ લડી રહેલા ‘મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય જુની પેન્શન સંગઠન’ના રાજ્ય સોશિયલ મીડિયા હેડ વિનાયક ચૌથે કહે છે કે OPS માટેની લડાઈ પૂરી થઈ નથી. અમારી સંસ્થા NMOPS હેઠળ તેનો સંઘર્ષ ચાલુ રાખશે. ઓલ ઈન્ડિયા ડિફેન્સ એમ્પ્લોઈઝ ફેડરેશન (AIDEF) જનરલ સેક્રેટરી સી. શ્રીકુમાર, જેમણે વડા પ્રધાન મોદી અને જેસીએમ પ્રતિનિધિઓની બેઠકનો બહિષ્કાર કર્યો હતો, તેઓ OPS માટે લડત ચાલુ રાખશે. શ્રીકુમારે જણાવ્યું હતું કે IDEF નોન-કોન્ટ્રીબ્યુટરી જૂના પેન્શન પર તેના સ્ટેન્ડ પર અડગ છે. આ યોજના સરકારી કર્મચારીઓનો જન્મજાત અધિકાર છે.